Κατά τη διάρκεια του α’ τριμήνου της κύησης συνιστώνται δύο βασικά υπερηχογραφήματα. Το πρώτο υπερηχογράφημα, που πραγματοποιείται την 6η εβδομάδα της κύησης, και το δεύτερο υπερηχογράφημα μεταξύ 11ης και 14ης εβδομάδας, όπου εκτός από την ανατομία προσδιορίζεται και η αυχενική διαφάνεια του εμβρύου.

Πρώτο υπερηχογράφημα κύησης

Το πρώτο υπερηχογράφημα ελέγχει την ύπαρξη και τη θέση του εμβρύου (ενδομήτρια – εξωμήτρια), τον αριθμό των εμβρύων, την ομαλή εξέλιξη της κύησης, την ύπαρξη καρδιακών παλμών του εμβρύου, κ.α. Μεταξύ της 11ης και 14ης εβδομάδας της κύησης γίνεται το στρατηγικής σημασίας υπερηχογράφημα 1ου τριμήνου, το οποίο ελέγχει τυχόν εμβρυϊκές ανατομικές ανωμαλίες. Επίσης, ελέγχει την ύπαρξη ρινικού οστού, εμβρυϊκού στομάχου και ουροδόχου κύστης, καθώς και τον σχηματισμό των άνω και κάτω άκρων και του εμβρυϊκού κρανίου.

Εκτός από τον έλεγχο της ανατομίας του εμβρύου, επιτρέπει και τη μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας (ποσότητα υγρού στον αυχένα του εμβρύου), που μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για χρωμοσωματικές ανωμαλίες (ιδίως για το σύνδρομο Down), αλλά και άλλες παθολογικές καταστάσεις του εμβρύου. Επίσης, προσδιορίζει με ακρίβεια την ηλικία της κύησης, ειδικά στις περιπτώσεις εκείνες που αγνοούμε την ακριβή ημερομηνία της τελευταίας περιόδου.

Κατά τη διεξαγωγή του ανωτέρω υπερηχογραφήματος ελέγχουμε με την τεχνική των Doppler την αιματική ροή των μητριαίων αρτηριών της μητέρας. Με τον τρόπο αυτό συμπεραίνουμε την καλή ή μη πλακουντοποίηση, τη σωστή δηλαδή ανάπτυξη της εμβρυο-πλακουντιακής κυκλοφορίας.

Ταυτόχρονα, λαμβάνοντας μητρικό αίμα, μετράμε το PAPP-a και την ελεύθερη β-χοριακή γοναδοτροπίνη (free-βhcG), που σε συνδυασμό με τη μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας, προσδιορίζουν τον στατιστικό κίνδυνο για σύνδρομο Down (προγεννητικός βιοχημικός έλεγχος).

Υπερηχογράφηµα δευτέρου τριµήνου

Κατά τη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου πρέπει να ελέγχεται η βιοµετρία του εµβρύου µε σκοπό την αξιολόγηση της οµαλής ανάπτυξής του, τη χρονολόγηση της κύησης, τον έλεγχο της εµβρυϊκής ανατοµίας, τον έλεγχο του πλακούντα, του οµφαλίου λώρου και του αµνιακού υγρού, τη μέτρηση µήκους τραχήλου και τη μέτρηση αντιστάσεων της ροής αίµατος στις µητριαίες αρτηρίες (πρόβλεψη προεκλαµψίας/ενδοµήτριας καθυστέρησης της αύξησης). Το υπερηχογράφημα βήτα επιπέδου πραγματοποιείται στις 20-24 εβδομάδες κύησης για:

  • να εξακριβωθεί η θέση και ο βαθμός ωρίμανσης του πλακούντα
  • να εκτιμηθεί η ποσότητα του αμνιακού υγρού και η ανάπτυξη του εμβρύου
  • να γίνει ένας αναλυτικός έλεγχος της ανατομίας του εμβρύου
  • να γίνει εκτίμηση των δεικτών χρωμοσωμικών ανωμαλιών
  • να εκτιμηθεί η πιθανότητα πρόωρου τοκετού
  • να εκτιμηθεί η πιθανότητα προεκλαμψίας και ενδομήτριας καθυστέρησης ανάπτυξης.

Υπερηχογράφημα τρίτου τριμήνου

Ως υπερηχογράφημα ανάπτυξης θεωρείται κάθε υπερηχογραφικός έλεγχος που πραγματοποιείται κατά το τρίτο τρίμηνο της κύησης. Καλύτερη ευαισθησία έχει μεταξύ 28ης και 32ης εβδομάδας και έχει ως σκοπό τον έλεγχο της ανάπτυξης του εμβρύου, τον υπολογισμό του βάρους του, τον έλεγχο της ποσότητας του αμνιακού υγρού, το βιοφυσικό προφίλ του εμβρύου και τον έλεγχο της αιματικής ροής (Doppler) στην ομφαλική αρτηρία και άλλα εμβρυϊκά αγγεία.

Μη Επεμβατικός Προγεννητικός Έλεγχος

Η εξέταση αυτή που λέγεται NIPT (Non Invasive Prenatal Testing) γίνεται από το αίμα της εγκύου μετά τη 10η εβδομάδα της κύησης και μέχρι την 24η και αφορά τη μη επεμβατική εκτίμηση κινδύνου (διαλογή – screening) κυρίως για κοινούς ανευπλοειδισμούς, αλλά σήμερα και για άλλες χρωμοσωματικές ανωμαλίες, χρησιμοποιώντας ελεύθερο εμβρυϊκό DNA από το αίμα (πλάσμα) της εγκύου. Η µη επεµβατική προγεννητική πρόγνωση των συχνότερων γενετικών νοσηµάτων αποτελεί σήµερα σηµαντικό τµήµα της φροντίδας της εγκύου και του εµβρύου, χωρίς να υποβάλουµε την έγκυο σε επεµβατική µέθοδο, λήψη χοριακών λαχνών στο πρώτο τρίµηνο ή αµνιοπαρακέντηση στο δεύτερο τρίµηνο της εγκυµοσύνης, έλεγχοι που ενέχουν τον κίνδυνο αποβολής σε ποσοστό 0,5%.

Σημειώνεται ότι στο ιατρείο του στη Μυτιλήνη ο γυναικολόγος Ιωάννης Σαλάς διαθέτει υπέρηχο 4D Real Time.

αναπαραγωγή

επιστήμη

μητρότητα